Er zijn momenten in het leven waarop je gedwongen wordt om stil te staan. Niet omdat je dat wilt, maar omdat je lichaam simpelweg “ho, stop” zegt. Een hart dat zich niet aan de regels houdt, een tumor die onaangekondigd binnenkomt, of een diagnose die je nooit dacht te horen – het zijn gebeurtenissen die de tijd even bevriezen. En terwijl alles om je heen door lijkt te gaan, sta jij stil.

Je wereld wordt plotseling kleiner. Niet meer gevuld met to-do-lijstjes en plannen voor volgende maand, maar met doktersafspraken, bloeduitslagen en gesprekken waar het woord “mogelijkheden” ineens een andere lading krijgt. De vragen worden simpel en tegelijkertijd levensgroot: Kom ik hier doorheen? Hoe doe je dit?

Het gevecht tegen controle

Het eerste wat je moet leren – of beter gezegd, moet loslaten – is controle. Gezondheidsproblemen hebben iets gemeens: ze houden zich niet aan je schema’s. Je kunt niet besluiten om even te pauzeren en “morgen verder te gaan”. Nee, het gebeurt nú, en je hebt maar beperkt invloed. Dat idee is beangstigend, maar misschien zit daar ook een les in. Het besef dat niet alles maakbaar is, hoe hard je ook probeert. Gezondheid is geen beloning voor goed gedrag en ziekte geen straf. Het is niet eerlijk of logisch, en het universum lijkt zich er ook niet druk om te maken. Maar wat wél in je handen ligt, is hoe je ermee omgaat. Of, zoals een arts ooit droog tegen me zei: "Je hoeft niet alles te begrijpen, je moet erdoorheen." Niet heel geruststellend, maar hij had ergens gelijk.

De kunst van leven met onzekerheid

Gezondheidsproblemen brengen je in een andere relatie met de tijd. Plotseling is het niet meer vanzelfsprekend dat morgen hetzelfde zal zijn als vandaag. Dat klinkt misschien zwaar, maar het kan ook iets bevrijdends hebben. Want als je stopt met proberen alles onder controle te houden, kun je leren om te zijn waar je bent.

Onzekerheid is niet gemakkelijk. Maar het is ook een deel van het leven dat we allemaal vroeg of laat tegenkomen, last van die gezondheidskwaaltjes of niet. Misschien is de les wel dat er altijd lichtpuntjes zijn, zelfs in de donkerste kamers. Dat pijn en vreugde naast elkaar kunnen bestaan. En dat een moeilijke periode je niet definieert, maar je wel iets kan leren over wat je echt belangrijk vindt.

Het leren ontvangen

Als je ziek wordt of als er iets met je gezondheid verandert, verandert er iets in de dynamiek van relaties. Je leert dat mensen die van je houden, willen helpen. Maar om hulp te ontvangen is niet altijd makkelijk. Het voelt kwetsbaar, misschien zelfs alsof je faalt.

Toch is het ontvangen van hulp geen zwakte. Het is een vorm van vertrouwen. De kracht om te zeggen: "Ik kan dit niet alleen, en dat is oké." Want de waarheid is: niemand kan het alleen. En die afhankelijkheid is misschien wel een van de meest pure uitingen van liefde – dat je elkaar draagt, in goede én slechte tijden.

De kunst van er-zijn

Als iemand in je omgeving ziek wordt, voelt het vaak alsof je niet weet wat je moet doen. Wat zeg je? Hoe help je? Het antwoord is meestal eenvoudiger dan je denkt: wees er gewoon. Niet met kant-en-klare oplossingen of grootse gebaren, maar met je aanwezigheid.

Een kop koffie brengen zonder dat erom gevraagd wordt. Even een wandeling maken, ook als het tempo langzaam is. Gewoon luisteren, zonder te oordelen of meteen advies te geven. Het zijn vaak de kleine dingen die het grootste verschil maken.

Wees ook niet bang om eerlijk te zijn over je eigen onhandigheid. “Ik weet niet wat ik moet zeggen, maar ik wil er voor je zijn.” Die oprechtheid betekent meer dan duizend perfect gekozen woorden.

En misschien wel het belangrijkste: wees geduldig. Ziekte is niet alleen lichamelijk zwaar, maar ook mentaal. Iemand kan zich terugtrekken, moe zijn, of zelfs boos. Dat hoort erbij. Er zijn betekent dat je dat niet persoonlijk neemt, maar dat je blijft, ook als het ongemakkelijk is.

Want uiteindelijk gaat helpen niet om het oplossen van iemands problemen, maar om het delen van hun reis. Samen, stap voor stap, hoe onzeker de weg ook is.

Klein maar krachtig

Wanneer je wereld kleiner wordt, ontdek je dat er kracht zit in de kleinste dingen. Een kop thee op een slechte dag. Een berichtje van iemand die even aan je denkt. Of gewoon het feit dat je vandaag bent opgestaan.

Soms lijkt het alsof het leven je dwingt om in te zoomen. Niet meer bezig zijn met de verre toekomst, maar met het moment. Met die ene ademhaling, dat ene gesprek, die ene wandeling die voelt als een overwinning. Het zijn die kleine overwinningen die je gaande houden.

En ja, humor helpt ook. Want hoe ernstig het ook is, er zijn altijd momenten die je aan het lachen maken. Zoals een familielid dat met een speelse glimlach naast je komt zitten en zegt: "Nou, dit is weer eens wat anders dan een gewone dag thuis, hè?"

Het wachten op de uitkomst

Er zijn weinig dingen die zo zwaar wegen als de onzekerheid van uitslagen. Die wachttijd – het moment tussen de laatste test en het telefoontje of de brief – is vaak de meest angstige periode. Je probeert jezelf voor te bereiden op het ergste, maar hoopt stiekem op het beste, en in die tussenruimte voel je je soms gevangen tussen hoop en vrees.

De waarheid is dat onzekerheid een constante is, niet alleen in de medische wereld, maar in het leven zelf. Geen enkele uitkomst is ooit gegarandeerd. We hebben maar zelden controle over wat er komen gaat, maar we kunnen wel bepalen hoe we omgaan met wat er komt. En in de stilte van die onzekerheid schuilt een uitnodiging om te leven, te ademen, en te zijn – hier en nu. Want, hoe moeilijk het ook is, elke ademteug is een overwinning op de angst van wat nog moet komen.

De draad die je draagt

Wat gezondheid je uiteindelijk leert – of beter gezegd, wat ziekte je dwingt te zien – is dat het leven niet perfect hoeft te zijn om waardevol te zijn. Dat liefde sterker is dan pijn. Dat een moment van stilte soms krachtiger is dan duizend woorden.

Dus, als je jezelf ooit in zo’n stilstand bevindt, weet dit: je hoeft het niet allemaal in één keer te begrijpen. Het enige wat je hoeft te doen, is doorgaan, op jouw manier. Het is geen wedstrijd en zeker geen rechte lijn.

Misschien is dat wel het geheim: dat je niet altijd hoeft te vechten, maar dat je soms gewoon gedragen mag worden door de draad van het leven. Hoe dun die ook voelt, hij houdt je vast. Altijd.

P.S. In deze column worden verschillende onderwerpen besproken, deze zijn niet bij mij van toepassing.

‘Liefs’
💜